2019-жылдын 15-августунда Баткен областынын Баткен райондук сотунун судьясы Индира  Турдумамбетова  Кара-Булак жана Кара-Бак райондорунун  айыл өкмөттөрү, айыл аксакалдары  жана жер адистери менен жолугушуу өткөрүштү. Жолугушууда катышуучулар тарабынан жашы жете элек балдарды көзөмөлгө алуунун жана жаш кыздарды алып качууга тыюу салуунун жолдору тууралуу, ошондой эле жер маселелери боюнча талаш- тартыш жана юридикалык фактыларга байланышкан укуктук маселелер боюнча суроолор берилип, аларга кеңири жооптор берилди. Кездешүүнүн аягында, Баткен райондук сотунун судьясы Индира Турдумамбетова  Кара-Булак жана Кара-Бак райондорунун  айыл өкмөттөрү, айыл аксакалдары  жана жер адистери жолугушууга келгендиги үчүн  ыраазычылык билдирип, иштерине ийгилик каалады.

Кыргыз Республикасынын Жогорку сотунун Төрайымы Г.Калиеванын аксакалдар соту менен чогу иш алып баруу, иштөө жагын уюштуруу тапшырмасынын негизинде 2019-жылдын 14-августунда Талас облусунун Манас райондук сотунун Төрагасы тарабынын Кыргыз Республикасынын Манас районунун Кайынды, Покровка, Үч-Коргон, Май жана Кыргызстан айыл аймактарында жайгашкан аксакалдар сотторунун төрагалары жана мүчөлөрү менен соттун имаратында жолугушуу жүргүзүлдү. Ал жолугушууда азыркы күндө аксакалдар сотунун коомдогу орду, алардын иштери жана келип түшкөн материалдарды кароо тартиби, негиздери, сот жыйналышын ачуу тартиби, чыгарылган чечимдердин аткарылышына өздөрү көзөмөл жүргүзүү, жарандарды туура кабыл алуу менен жылуу мамиле жасоо, ар бир түшкөн арызды журналга каттоо туурасында билдирүү жасалды. Жолугушуунун жыйынтыгында, райондогу ар бир айыл аймагынын башчылары менен тез арада жолугушуу өткөрүп, аксакалдар сотторунун ар бирине, айыл аймагынын имаратынан бирден иш бөлмө берүү жагын төрага сунуш кылаарын билдирди.

2019-жылдын 15-август күнү Баткен облусунун Лейлек райондук сотунун төрагасы Турдалиев Ниязбек Назарович, судья  Абдимиталипов  Эльярбек Бахадирович , Баткен облусунун Лейлек районунун жана Исфана шаарынын аксакалдар сотторунун төрагалары жана медиация өкүлдөрү менен жолугушуу өткөрдү. Жолугушуунун максаты жергиликтүү аксакалдар сотторунун иш-милдеттери, иштерди кароонун тартиби, иш боюнча колдонуучу таасир көрсөтүүчү чаралары жана алар тарабынан чыгарылуучу чечимдердин аткарылуусуна көзөмөл жүргүзүү максатында усулдук жардам көрсөтүү. Лейлек райондук сотунун төрагасы  Ниязбек Турдалиев медиаторлор менен өз ара аракеттешүүнү жакшыртуу жана кызматташтык жөнүндө алынган маалыматтар өтө керектүү, өз убагында жана пайдалуу болоорун белгилеп кетти. Жолугушуунун жыйынтыгында, Баткен облусунун Лейлек районунун жана Исфана шаарынын аксакалдар сотторунун төрагалары жана медиация өкүлдөрүнүн демилгеси боюнча мындай жолугушууларды өз ара кызматташууну жакшыртуу үчүн мезгил-мезгили менен уюштуруп туруу макулдашылды.

Үстүбүздөгү жылдын 16-август күнү Ак-Талаа райондук соту тарабынан демилгеленген “Медиация- укуктук талаш-тартышты чечүү жана жөнгө салуу формасы” жана “Салыктык эмес кирешелер жөнүндө” Кыргыз Республикасынын кодексинин мамлекеттик алымды төлөө шарттарын түшүндүрүү боюнча семинар Ак-Талаа райондук мамлекеттик администрациясынын жыйындар залында өткөрүлдү. Семинардын максаты сот системасын өркүндөтүү жана элдин ишенимин арттыруу, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын өкүлдөрү менен тыгыз байланышта иш алып баруу менен айыл тургундары сотко кайрылууда жеңилдиктерди түзүп берүү, мамлекеттик алымды төлөөнүн шарттарын айыл өкмөттөн эле маалымат алуусуна шарт түзүү, медиация аркылуу талаш-тартыш маселелерин өз алдынча чечип алуусу менен ашыкча чыгымдарды коротуу, убаракерчилик тартуу сыяктуу терс жагдайлардан алдын алуу максатында өткөрүлдү. Семинарга Ак-Талаа районунун айыл аймагынын айыл өкмөттөрүнүн жооптуу катчылары, айылдын аксакалдар сотунун төрагалары, прокуратура жана мамлекеттик каттоо башкармалыгын өкүлдөрү жана башка тиешелүү органдардын өкүлдөрү катышты. Семинарда Медиация улуттук борборунун медиатору Ташмамбетов Турат Торуевич Кыргыз Республикасынын “Медиация жөнүндө” мыйзамынын шарттарын, мыйзам 2018-жылдын июль айынан баштап иштеп жаткандыгын, медиациянын ролун, тараптар талаш-тартыш маселесин өз алдынча медиациялык макулдашуу түзүү менен чечип алуусуна шарт түзүлөрүн, жоруктар боюнча иштерде тараптар элдешсе иш кыскартыларын, жарандык жана жорук жоопкерчилигинен бошотулары тууралуу кенири маалымат берди. Семинарда Ак-Талаа райондук сотунун төрагасы Ж.Т.Жумаков Кыргыз Республикасынын Жарандык-процесстик кодексинин жана “Салыктык эмес кирешелер жөнүндө” Кыргыз Республикасынын кодексинин талаптарына ылайык жарандар сотко кайрылууда доо арыздан мамлекеттик алым милдеттүү түрдө алынарын, мамлекеттик алым төлөнбөсө доо өндүрүшкө кабыл алынбастыгын,  медиация аркылуу макулдашууга жеткенде төлөнгөн мамлекеттик алым кайра кайтарылып берилерин,  сотко кайрылууда төлөнүүгө тийиш болгон мамлекеттик алымдын ставкалардын көлөмүн,  мамлекеттик алымды төлөөдө кимдерге жеңилдик берилгендигин, медиация аркылуу  тараптар өз көйгөйүн чечип алуусу менен мамлекеттик алымды төлөө, жорук жана анча оор эмес кылмыштар боюнча жаза жоопкерчилигинен бошотулушу мүмкүн экендигин семинардын катышуучуларына кенен түшүндүрүп берди. Иш чаранын  катышуучулары бул күнү өздөрун кызыктырган   суроолордун дээрлик баарысына  жооп алышты. Семинардын жыйынтыгы менен мамлекеттик алымдын ставкалары, медиаторлордун даректери, уюлдук телефону, аты, жөнү айыл өкмөттүн маалымат стендине илинүүсү жана айыл өкмөттөрдүн катчылары Кыргыз Республикасынын “Медиация жөнүндө” мыйзамынын талаптарын, мамлекеттик алымдын көлөмүн айыл тургундарына такай түшүндүрүү иштерин жүргүзүп туруулары  да  макулдашылды.               Б.Белеков. Нарын облустук сотунун басма- сөз катчысы.

2019-жылдын 16-августунда Ысык-Көл областтык сотунун төрагасынын милдетин аткаруучу  Айбек Молдакунов, орун басарынын милдетин аткаруучу Гулкайыр Алиева, Ак-Суу райондук сотунун төрагасы Нурдин Ибраимов, судьялар Эрмек Шаршеев жана Руслан Маматкулов  Ак-Суу районунун акиминин орун басары Нурлан Кыдыров, аксакалдар сотторунун төрагалары, айыл өкмөттөрдүн жооптуу катчылары, жетектөөчү адистери, юристтери, жарандык абалдын актыларын каттоо бөлумүнүн жооптуу кызматкерлери, нотариус жана башка бир катар мамлекеттик кызматкерлери менен жолугушту. Жолугушууда 2019-жылдын 1-январынан тартып мыйзамдуу күчүнө кирген кодекстер, анын ичинде Кыргыз Республикасынын Бузуулар жөнүндө кодекси, пробация жөнүндөгү мыйзам талкууланып, аксакалдар соттору менен маектешип, алардын ишмердүүлүгүнө   байланыштуу усулдук жардам көрсөтүү маселеси каралды. Мындан тышкары, катышуучулар айыл өкмөттөрдүн жооптуу катчыларынын милдеттерине токтолуп,  аларга мамлекет кепилдеген юридикалык жардамга муктаж жарандарга туура багыт берүү максатында тиешелүү маалыматтар берилди. Жыйындын соңунда судьялар катышуучуларга жолугушууга келгендиги үчүн  ыраазычылык билдирип, иштерине ийгиликтерди каалашты.   Ысык-Көл областтык сотунун басма сөз катчысы Гульзада Аширбаева

2019-жылдын 16-августунда Талас облустук сотунда, Талас областынын жергиликтүү соттору менен 2019-жылдын биринчи жарым жылдакта каралган иштердин сапаты боюнча чогулуш өткөрүлдү. Чогулушта Талас облустук сотунун төрагасынын милдетин аткаруучу Курал Эстебесов ар бир судьянын сот адилеттүүлүгүн жүзөгө ашырууда иштердин кароо сапаты жана жүктөмдөрү боюнча маалымат менен тааныштырды. Ошондой эле иштерди жана тергөө судьялары тарабынан каралган сотко чейинки көзөмөлдөө боюнча соттук материалдарды кароодо келип чыккан суроолор боюнча жана соттук актылардын жокко чыгарылышы жана өзгөртүлүшү боюнча талкуулар жүргүзүлдү. Мындан тышкары, Талас облусунун жергиликтүү сотторундагы сот отурум залдарына аудио жана видео жазуулардын  орнотулушу боюнча, кеңсе буюмдар менен убагында камсыздалышы жана соттордун имараттарында жүргүзүлүп жаткан оңдоо иштери боюнча маалыматтар алынды. Чогулуштун аягында Талас облустук сотунун төрагасынын милдетин аткаруучу Курал Эстебесов, судьяларга сот адилеттигин жүзөгө ашырууда мыйзамдын талабын бекем сактоону эскертти.

Өткөн аптада Каракол шаардык сотунун төрагасы Самар Ниязалиев Каракол шаарынын мэриясынын муниципалдык аймактык башкарууларынын башчылары менен жолугушту. Анда кылмыштуулуктун жана анын ичинде жаштар арасындагы кылмыштуулуктун алдын алуу, бул боюнча элдин арасында тийиштүү профилактикалык иштерди жүргүзүү, ошондой эле медиация  маселелери, Кыргыз Республикасынын Бузуулар жөнүндө кодексинин кээ бир ченемдери талкууланды. Мындан тышкары, С. Ниязалиев  аксакалдар соттору жана алардын ишмердүүлүгү  боюнча маалыматтарды алды. Жолугушуунун жыйынтыгында, муниципалдык аймактык башкарууларынын башчыларынын демилгеси боюнча мындай жолугушууларды өз ара кызматташууну жакшыртуу үчүн мезгил-мезгили менен уюштуруп туруу макулдашылды. Ысык-Көл областтык сотунун басма сөз катчысы Г.Аширбаева

Кыргыз Республикасынын Баткен облустук сотунун төрагасын жана жарандык иштер боюнча соттук коллегиясынын төрагасын шайлоо болуп  өттү. Буга чейин Баткен облустук сотуна төрагалык кылып келген Мусаев Сайдибаказ Темировичдин 3 жылдык мөөнөтү аяктагандыгына байланыштуу, Кыргыз Республикасынын Баткен облустук сотунун төрагасын  шайлоого  облустук соттун судьялары катышып, бир добуштан Кожобекова Гульмира Турдумаматованын талапкерлигин колдошту. Ал эми жарандык иштер боюнча орун басары болуп Абдураимов Арзыбай Базарбаевич шайланды.

Жалал-Абад облустук сотунда жергиликтүү соттордун  2019-жылдын 1-жарым жылдыгында аткарылган иштердин абалы жана каралган иштердин  сапаты боюнча жыйын өткөрүлдү. Жыйында Жалал-Абад облустук сотунун төрагасынын орун басарлары Бактыбек Султанканов, Абдимиталип Абылакимов жана Каныбек Токтосун уулу жарым жылдыкта каралган иштердин  сапаттары  боюнча баяндамалар менен чыгышты. Иштерди кароодо судьялар тарабынан келтирилген олуттуу каталар жана жетишкендиктер жөнүндө талкуу, суроо жооп болду. Жыйында маалым болгондой, 2019-жылдын 1-жарым жылдыгында жалпы жергиликтүү соттордо  511 жазык иши каралып, бул өткөн жылга  караганда 222 ишке же 30% пайызга аз (733 иш) каралган. Ал эми  апелляциялык жана кассациялык тартипте облустук сотто 2019-жылдын 1-жарым жылдыгында 141 иш 165 адамга карата каралып, бул өткөн жылга караганда 1 ишке же 0,7% пайызга көп (140 иш 165 адамга карата). Жарандык иштер боюнча 2019-жылдын 1-жарым жылдыгында жалпы жергиликтүү соттордо  4194 жарандык иши каралып, бул өткөн жылга  караганда 6,34% пайызга көп каралган (3944 жарандык иши). Ал эми 2018-жылдын 1-жарым жылдыгынын ичинде апелляциялык (кассациялык) тартипте облустук сотто 204 иш каралган же 8,9% пайызга аз каралган (224 жарандык иши). Жалал-Абад областынын райондор аралык соту тарабынан 2019-жылдын 1-жарым жылдыкта экономикалык жана административдик иштер  боюнча жалпы 316 иш каралып, бул 2018-жылдын 1-жарым жылдыгында каралган иштер 189 ишке же 37,42% пайызга азыраак (505 иш) көрсөткүчүн түзөт. Жыйынга  катышкан соттор  жазык иштери, жарандык иштери жана айыпталуучуларга бөгөт коюу чаралары боюнча иштерди кароодо өзгөчөлүктөрүн, ошондой эле мамлекеттик алым боюнча талкуу жүргүзүштү. Жалал-Абад облустук сотунун төрагасы Улукбек Калыбеков  жергиликтүү сотторду  иштерди кароодо сапатын жогорку дээңгелге көтөрүүнү, сот өндүрүшүнө түшкөн иштерди автоматташтырылган маалымат системасына  каттоону  жана кабыл алынган соттук актыларын act.sot.kg сайтына  киргизүүнү көзөмөлгө алууну судьяларга милдеттендирди. Медиаторлор менен тыгыз иштешүүнү, мыйзамдуулукту бекем сактоо менен иш алып барууга чакырды. Мындан тышкары иштерди кароодо процессуалдык мөөнөттөрдү бекем сактоону, соттук актыларды өз убагында жазып тараптарга тапшырууну жана кабыл алынган соттук актылардын  аткарылышын ар бир судья көзөмөлгө алуу жагын эске салды.                                                                 Жалал-Абад областтык сотунун басма сөз катчысы  

Ош областтык сотунун төрагасынын жарандык иштер боюнча орун басары Элнара Мадмарова жана жарандык иштер боюнча областтык соттун коллегиясынын судьялары  Кара-Суу, Кара-Кулжа, Өзгөн райондорунун аксакалдар сотторунун төрагалары, жарандык абалды каттоо бөлүмдөрүнүн жооптуу кызматкерлери жана айылдык өкмөттөрдүн жооптуу катчылары  менен жолугушуу өткөрүштү. Жолугушууда аксакалдар сотторунун төрагаларына алардын иш милдеттерине байланыштуу усулдук жардам көрсөтүү маселеси каралды. Ошондой эле жарандык абалды каттоо бөлүмүнүн кызматкерлери жана айыл өкмөттүн жооптуу катчылары менен жарандык абалдын актыларын мамлекеттик каттоону, актылык китептерди түзүү, жазууларды оңдоо жана өзгөртүү, калыбына келтирүүнүн жана жарандык абалдын актыларын мамлекеттик каттоонун китептерине сактоонун мөөнөттөрү боюнча  мыйзамдын талаптарын талкуулап, бул боюнча берилген суроолорго жооп беришти. Иш чаранын соңунда соттук коллегия аталган райондордун жергиликтүү сотторунун судьялары менен чогулуш өткөрүп, жарандардын ортосундагы соттук талаш-тартыштар боюнча иштерди кароодо Кыргыз Республикасынын мыйзамдарын,  Жогорку сотунун пленумунун токтомдорун колдонуу боюнча бирдей тажрыйбаны колдонуу боюнча айтып өтүштү.          Ош областтык сотунун басма сөз кызматы